Koncepcja funkcjonowania i rozwoju
Zespołu Szkół Kształcenia Ustawicznego
35-225 Rzeszów
ul. mjr. H. Sucharskiego 4
na lata 2014-2019
I – ZAŁOŻENIA GŁÓWNE DO KONCEPCJI FUNKCJONOWANIA I ROZWOJU SZKOŁY
II – KSZTAŁCENIE
- Organizacja i przebieg
- Efekty procesu nauczania
- Oferta zajęć pozalekcyjnych
III – WYCHOWANIE
- Program szkoły
- Bezpieczeństwo szkoły
IV – ORGANIZACJA I KIEROWANIE SZKOŁĄ
- Współpraca lokalna szkoły oraz jej promocja
- Współpraca z rodzicami
- Nadzór pedagogiczny
- Rola dyrektora w zarządzaniu szkołą, jej funkcjonowaniu i motywacji kadry pedagogicznej
I – ZAŁOŻENIA GŁÓWNE DO KONCEPCJI FUNKCJONOWANIA I ROZWOJU SZKOŁY
Koncepcja rozwoju szkoły powinna bazować na dotychczasowych osiągnięciach i możliwościach realizacyjnych Zespołu Kształcenia Ustawicznego w Rzeszowie – to placówka, która posiada już określone i akceptowane przez nauczycieli, uczniów, rodziców i społeczność lokalną cele i kierunki działania. Ta szkoła znana jest w środowisku, gdyż na przestrzeni 50-letniej działalności kształciła kadry kierownicze i robotnicze na potrzeby sektora budowlanego. Także wielu znanych sportowców, prawników, dziennikarzy, urzędników, polityków i duchownych w murach tej szkoły uzyskało świadectwo maturalne. Na dzień dzisiejszy szkoła nadal dysponuje szeroką ofertą edukacyjną zarówno w szkołach młodzieżowych jak i kształceniu dorosłych. Takie założenia generują priorytety edukacyjne i organizacyjne. Zasadniczo główne aspekty planu rozwoju szkoły zostaną oparte na kluczowych zagadnieniach: wykształcenie, wychowanie i dobra organizacja pracy w szkole. Punktem wyjścia do planu rozwoju placówki musi być ocena jej aktualnego stanu, wyszczególnienie jej mocnych i słabych stron, gdyż one nakreślają obszary i natężenie oddziaływań dla osoby kierującej placówką. Priorytetem powinno być nieustanne monitorowanie pozycji szkoły, co daje jej szanse na rozwój i zapobiega zagrożeniom. Takie czynniki możemy podzielić na:
- zewnętrzne pozytywne (szanse) - to zjawiska i tendencje w otoczeniu szkoły, które w przypadku odpowiedniego wykorzystania staną się impulsem rozwoju
- zewnętrzne negatywne (zagrożenia) - to wszystkie czynniki zewnętrzne które są postrzegane jako bariery i utrudnienia dla rozwoju szkoły.
- wewnętrznie pozytywne (mocne strony) - czyli atuty szkoły, które w pozytywny sposób wyróżniają ją spośród innych szkół (konkurencji).
- wewnętrznie negatywne (słabe strony) - to konsekwencja ograniczeń zasobów szkoły i niedostatecznych kwalifikacji nauczycieli oraz wychowawców.
ANALIZA DLA NASZEJ SZKOŁY PRZEDSTAWIA SIĘ NASTĘPUJĄCO:
A. NASZE MOCNE STRONY
- przyjazna atmosfera w szkole i klasie;
- dobra lokalizacja szkoły pozwalająca na dojazdy młodzieży z miejscowości odległych od Rzeszowa;
- szkoła daje szansę na uzupełnienie wykształcenia osobom pracującym poprzez naukę w trybie wieczorowym, zaocznym lub na kursach kwalifikacyjnych;
- troska o ucznia dysfunkcyjnego - z problemami zdrowotnymi, rodzinnymi i społecznymi;
- jasno określone cele i zadania szkoły;
- doświadczona kadra nauczycielska;
- dobra komunikacja między wicedyrektorami, nauczycielami i pracownikami administracyjno-technicznymi;
- pielęgnowanie tradycji w szkole;
- bezpieczeństwo uczniów w szkole;
- pomoc uczniom ubogim (stypendia, zapomogi, obiady);
- pozyskiwanie uczniów z bardzo odległych miejscowości, nawet innych województw dzięki istnieniu internatu i stołówki;
- dobre wyniki w egzaminach zawodowych na poziomie szkoły zasadniczej i technikum, znacznie wyższe niż średnia krajowa i w województwie;
- technikum geodezyjne dzięki wieloletnim sukcesom uczniów na szczeblu centralnym Olimpiady Geodezyjnej jest najlepszą szkołą w Polsce wśród szkół geodezyjnych;
- pełnowymiarowa hala sportowa.
B. NASZE SŁABE STRONY
- niewystarczająca współpraca ze środowiskiem lokalnym;
- brak istnienia mechanizmów samooceny pracy szkoły;
- małe zainteresowanie i zaangażowanie rodziców życiem szkoły;
- mała liczba laureatów olimpiad i konkursów;
- niewystarczające zaplecze sportowe;
- niedostateczne wyposażenie w pomoce dydaktyczne oraz brak nowoczesnych i specjalistycznych pracowni zajęć praktycznych;
- niska motywacja niektórych uczniów do nauki oraz niesatysfakcjonująca frekwencja;
- źle funkcjonujący Internet na terenie szkoły i internatu;
- brak efektywności kształcenia objawiający się niskim wskaźnikiem zdawalności matur;
- niewystarczająca dyscyplina pracy nauczycieli;
- brak wewnętrznego systemu motywującego nauczycieli do wytężonej pracy dydaktycznej i wychowawczej.
C. NASZE SZANSE
- stworzenie prestiżowego zespołu szkół zawodowych o wyróżniającym się poziomie nauczania;
- możliwość skorzystania ze środków finansowych Unii Europejskiej;
- dostosowywanie na bieżąco programów nauczania i oferty edukacyjnej;
- współpraca z instytucjami wspomagającymi prace szkoły oraz środowiskiem lokalnym;
- stworzenie nowoczesnych warunków do odbywania zajęć praktycznych w oparciu o współpracę z firmami i instytucjami z branży budowlanej i instalacyjnej;
- nawiązanie współpracy ze szkołami wyższymi i instytucjami związanymi z edukacją zawodową;
- nawiązanie współpracy z przedsiębiorstwami budowlanymi w celu stworzenia klas patronackich, kształcących kadrę w zawodach poszukiwanych na rynku budowlanym. Podniesie to prestiż szkoły i zapewni zatrudnienie naszym absolwentom;
- remont sanitariatów i korytarzy;
- modernizacja boiska sportowego;
- przekształcenie garaży w pracownie zajęć praktycznych;
- doposażenie pracowni w nowoczesny sprzęt techniczny i multimedialny;
- zapewnienie uczniom oraz kadrze pedagogicznej stałego dostępu do Internetu;
- pozyskanie środków na dotacje z Unii Europejskiej w ramach nowej transzy środków w latach 2014-2020.
D. NASZE ZAGROŻENIA
- mały nabór uczniów związany z konkurencją innych szkół oraz zmniejszaniem się populacji w gminie;
- pogłębianie się patologii społecznych powodujące demoralizacje młodzieży;
- zbytnia tolerancja, obojętność rodziców i środowiska na zachowanie uczniów powodujące zanik kultury środowiskowej;
- trudność w pozyskiwaniu funduszy (sytuacja finansowa organu prowadzącego;
- wzrost kosztów kształcenia (ceny podręczników, materiały edukacyjne, eksploatacyjne związane ze specyfiką szkoły);
- postępujący niż demograficzny;
- brak remontów i nowych inwestycji;
Szczególnie ważnym czynnikiem na którym skupiają się wszelkie działania orangów szkoły jest osoba ucznia. Uczniowie powinni się kształcić i rozwijać na każdym etapie nauki, winni postrzegać szkołę jako miejsce i źródło motywacji do uczenia się i rozwijania swoich umiejętności. Szczególnie ważne jest to w szkole o profilu zawodowym oraz w kształceniu wieczorowym i kształceniu dorosłych, gdzie nauczyciel nie jest tylko pedagogiem ale i mentorem. Młodzi ludzie potrzebują wyzwania i motywacji, potrzebują pozytywnych odniesień i przykładów. Szkoła nie może zapewniać jedynie pedagogicznego zaplecza ale być miejscem kształtowania wrażliwości na innych ludzi i na świat. W szkole zawodowej ceni się indywidualne podejście do ucznia i pielęgnowanie twórczego działania i wszechstronnego rozwoju oraz przygotowanie do wykonywania zawodów i zwiększanie szans na runku pracy. Edukacja jest jednym z kluczowych obszarów wskazanych przez Komisję Europejską w projektach rozporządzeń na przyszłą perspektywę w latach 2014 -2020.
Do głównych wyzwań w obszarze oświaty w latach 2014-2020 należy zaliczyć:
- silniejsze powiązanie wiedzy i kompetencji, tak by ułatwić wejście na rynek pracy absolwentów różnych typów szkół;
- położenie większego nacisku na kształcenie osób dorosłych poprzez wprowadzenie systemu bonów szkoleniowych dla osób planujących podnieść własne kwalifikacje zawodowe, rozwój doradztwa edukacyjno-szkoleniowego, stworzenie ogólnopolskiej bazy podmiotów świadczących usługi edukacyjno-szkoleniowe finansowane ze środków publicznych (Rejestr Usług Publicznych);
- podniesienie jakości edukacji m.in. poprzez wspieranie rozwoju szkół, doskonalenie metod i warunków nauczania oraz wychowania;
- unowocześnienie i uatrakcyjnienie systemu kształcenia zawodowego;
- zmodernizowanie krajowego systemu kwalifikacji – wdrożenie nowego systemu oznacza większy nacisk na efekty uczenia się, a nie na sam proces nauki i zdobywania umiejętności (kompleksowa reforma wymaga wdrożenia dwóch rozwiązań: Polskich Ram Kwalifikacji oraz Zintegrowanego Rejestru Kwalifikacji).
Zadania te będą dofinansowane środkami z nowych programów operacyjnych. W latach 2014-2020 planowana jest większa regionalizacja EFS poprzez realizację programów wielofunduszowych na poziomie samorządów województw. Prace Ministerstwa dążą do ujęcia działań systemowych i reformujących polską oświatę w Programie Wiedza Edukacja Rozwój. Istotnym zadaniem dyrektora szkoły we współpracy z instytucjami regionalnymi winno być pozyskanie oraz efektywne wykorzystanie środków unijnych na rzecz rozwoju i modernizacji szkoły. Ostatnie lata pokazały iż szkolnictwo profilowane oraz zawodowe będzie się cieszyło rosnącą popularnością. Przygotowanie zawodowe w zakresie teoretycznym jak i zawodowym na wysokim poziomie winno być priorytetem w rozwoju szkoły na kolejne lata. Moim szczególnym celem jest odbudowanie i umocnienie w zespole szkół profilu budowlanego. W chwili obecnej brakuje na rynku ludzi z wykształceniem profilowym budowlanym z wysokimi kompetencjami i przygotowaniem praktycznym oraz obyciem z nowoczesnym sprzętem i narzędziami.
Ważnym celem w planowanym rozwoju szkoły jest dla mnie również unowocześnienie pracowni i warsztatów praktycznych, moim celem byłoby przeznaczyć część pozyskanych środków na przekształcenie garaży w nowoczesne pracownie praktyczne, wyposażone w nowoczesny sprzęt i narzędzia.
Istotnym elementem w realizacji tego działania będzie nawiązanie współpracy z uznanymi na rynku firmami instalacyjnymi, narzędziowymi czy wykończeniowymi. Stworzenie patronackich klas o wąskich specjalnościach we współpracy z wybranymi instytucjami mogłoby pomóc w kształceniu przyszłych pracowników dla ich kadr, a jednocześnie stanowiłoby to znaczny wzrost prestiżu szkoły.
W kwestiach modernizacji zaplecza Zespołu Szkół Kształcenia Ustawicznego warto zwrócić uwagę na konieczność modernizacji zarówno zaplecza dydaktycznego pracowni zawodowych jak i boiska orz remont sanitariatów oraz dostęp do internetu.
II – KSZTAŁCENIE
1.Organizacja i przebieg
W dobrej szkole kształcenie powiązane jest ściśle z wychowaniem, kształceniem umiejętności oraz planowaniem przyszłego rozwoju ucznia. Programy nauczania realizowane w Zespole Kształcenia Ustawicznego muszą spełniać wymogi określone w przepisach prawa oraz być elastycznie dopasowane do możliwości i potrzeb uczniów oraz być odzwierciedleniem potrzeb i prognoz runku pracy. Zespół Szkół Kształcenia Ustawicznego ma znacznie większy potencjał rozwoju niż inne placówki, związane jest to ze specyfiką szkół oraz z ofertą edukacyjną skierowaną do szerokiego spektrum wiekowego uczniów.
Organizacja procesu kształcenia powinna stwarzać szanse rozwoju i realizować cele edukacyjne.
2. Efekty procesu nauczania
Głównym celem pracy związanej z procesem dydaktycznym są efekty kształcenia, które realizowane będą poprzez wdrożenie i umocnienie następujących działań:
Zadania | Realizacja | Odpowiedzialni |
|
- zapoznanie z wymogami; - zorganizowanie zajęć fakultatywnych; - organizowanie egzaminów próbnych.
- patronat szkoły wyższej; - klasy patronackie; - prowadzenie zajęć w pracowniach uczelni lub warsztaty praktyczne we współpracy z firmami partnerskimi; - koła zainteresowań |
nauczyciele przedmiotów Dyrektor Rada Pedagogiczna |
|
|
nauczyciele przedmiotów Dyrektor |
3. Kształtowanie postaw. |
Uwzględnianie w programach nauczania wychowania społecznego i moralnego, edukacji kulturalnej, ekologicznej, promocji sportu i zdrowego stylu życia. |
wychowawcy klas, nauczyciele przedmiotów |
4. Pomoc uczniom w tworzeniu własnego warsztatu pracy intelektualnej, pełnego i świadomego uczestnictwa w życiu społecznym |
- przeprowadzanie demokratycznych wyborów samorządu uczniowskiego i opiekuna SU; - organizowanie przez SU czynnych form spędzania wolnego czasu, imprez i uroczystości szkolnych.
|
Dyrektor, nauczyciele przedmiotów |
Dodatkowy nacisk warto położyć na następujące punkty:
- pracę dydaktyczną na wysokim poziomie wspartą dokonywaniem analizy i weryfikacji szkolnego zestawu programów nauczania w aspekcie osiąganych wyników przez uczniów i ocena efektywności pracy kadry pedagogicznej,
- wzmocnienie kontroli frekwencji oraz opracowanie strategii motywacji uczniów do satysfakcjonującego uczestnictwa w zajęciach. Wzrost motywacji u nauczycieli i uczniów przełoży się na lepsze efekty oraz wzrost wskaźników całego procesu kształcenia,
- Kadra Pedagogiczna powinna również spełniać rolę motywacyjną i umożliwiającą prezentację możliwości każdego ucznia,
- przeprowadzanie różnego rodzaju testów i sprawdzianów wiedzy, analizę umiejętności uczniów pod kątem standardów edukacyjnych i przygotowanie indywidualnych programów naprawczych podnoszących efektywność kształcenia zarówno teoretycznego jak i praktycznego,
- szeroki udział uczniów w konkursach przedmiotowych, prowadzenie statystyki klasyfikacji, wyników testów wewnętrznych i zewnętrznych oraz wyników konkursów przedmiotowych i innych konkursów rozwijających zainteresowania uczniów, promocję uczniów wyróżniających się,
- uczestnictwo w programach, szkoleniach i inicjatywach potwierdzających, że placówka jest ośrodkiem wdrażania idei społeczeństwa opartego na wiedzy,
- śledzenie losów absolwentów i dalszy wpływ na ich życie poprzez powołanie w szkole Strefy Absolwenta, organizacja zjazdów absolwentów.
3.Oferta zajęć pozalekcyjnych
Bogata i różnorodna oferta zajęć pozalekcyjnych przy szkole daje uczniom możliwości rozwijania ich uzdolnień i zainteresowań oraz pozwala im na poszerzenie kręgu zainteresowań. Istotną kwestią jest elastyczność w doborze formy i zakresu tematycznego oraz okresowa weryfikacja oferty zajęć dodatkowych po przeanalizowaniu zainteresowań i uzdolnień uczniów oraz zwiększenie udziału w kołach zainteresowań. W organizację oraz ocenę efektywności propozycji zajęć pozalekcyjnych warto zaangażować Samorząd Uczniowski oraz Radę Rodziców, gdyż przeprowadzenie sondażu wśród uczniów daje rzeczywisty obraz oczekiwań i zainteresowań.
Zadania | Realizacja | Odpowiedzialni |
1. Rozwijanie zainteresowań uczniów |
1.Opracowanie i realizacja harmonogramu imprez szkolnych i uroczystości. 2. Organizacja kół zainteresowań i zajęć pozalekcyjnych. 3. Organizowanie wystaw prac uczniowskich . 4. Redagowanie i wydawanie przez uczniów lokalnych gazet i wydawnictw. 5. Popularyzacja konkursów specjalistycznych. 6. Promowanie twórczości uczniów. 7. Organizowanie zajęć sportowo- rekreacyjnych oraz wycieczek, biwaków i rajdów klasowych. |
Rada Pedagogiczna, SU nauczyciele przedmiotów Dyrektor |
2. Praca z uczniem zdolnym |
1. Organizowanie form pracy z uczniem zdolnym w czasie lekcji i po ich zakończeniu (metoda projektów itp.). 2. Organizacja i przygotowanie uczniów do olimpiad i konkursów: - propagowanie założeń oraz regulaminów konkursów, - przeprowadzenie eliminacji olimpiad i konkursów na etapie szkolnym. |
nauczyciele przedmiotów |
3. Praca z uczniem słabym |
Organizowanie zajęć dodatkowych dla uczniów mających trudności w nauce. | nauczyciele przedmiotów |
III – WYCHOWANIE
1.Program szkoły
Szkoła jako placówka oświatowa musi posiadać program wychowawczy, który w sposób całościowy opisuje wszystkie treści działania o charakterze wychowawczym. Stwarzanie warunków do wychowania uczniów świadomych, dokonujących właściwych wyborów, poprawnie reagujących w sytuacjach trudnych oraz aktywnie uczestniczących w budowaniu obrazu własnej osoby jest niezwykle ważnym zadaniem. Uczeń świadomy swojej roli w szkole czy społeczności wyrasta na świadomego obywatela. Współczesna szkoła powinna wspomagać młodych ludzi w umacnianiu ich wartości i kształtowaniu poprawnych postaw. Szkoła jako wyspecjalizowana instytucja oświatowa musi zwracać szczególną uwagę na reedukację, resocjalizację, psychoterapię, ale również powinna skupiać się na podstawowych, uniwersalnych i ponadczasowych wartościach. Preferując twórczy charakter pracy wychowawczej, chcę intensywniej wspomóc proces samorealizacji młodzieży.
Program wychowawczy szkoły będzie kładł nacisk na:
- uczciwość i prawość jako naczelne zasady postępowania i budowania relacji,
- szacunek dla godności człowieka, szerzenie tolerancji i empatii,
- umacnianie postaw pro-obywatelskich i odpowiedzialność cywilnej,
- promowanie wolontariatu, rozwijanie pomocy i aktywność społeczno-charytatywna.
W szkole muszą być przestrzegane prawa ucznia i zgodnie ze statutem zorganizowane warunki do prawidłowej realizacji Konwencji Praw Dziecka. Efektem samorządności i wzmożonej aktywności uczniów może być konstytucja uczniowska z samodzielnie wybranym bądź utworzonym mottem. Działania, jakie wspierają obywatelskie postawy są pozytywnym efektem wychowawczym. Szeroko rozumiana samorządność uczniowska oraz ścisła współpraca z rodzicami, pedagogizacja rodziców, promocja ich działań na rzecz szkoły i środowiska połączona z nawiązywaniem do znanych, współczesnych autorytetów wspomaga zarówno proces nauczania jak i proces wychowawczy, pozytywnie wspiera wychowanie i kształtowanie poprawnych postaw. Absolwentom polskich szkół brakuje także praktycznych umiejętności potrzebnych na rynku pracy. Polscy uczniowie mają problemy z zadaniami, w których trzeba się wykazać samodzielnością myślenia, formułowaniem własnych wniosków i szukaniem nowych rozwiązań. Badanie „Bilans kapitału ludzkiego” (PARP, 2011r.) potwierdza, że pracodawcy wymagają od kandydatów konkretnych kompetencji ale aż 62% z nich twierdzi, że pracownik musi mieć rozwinięte także umiejętności miękkie, czyli np. zdolność do samoorganizacji, umiejętności interpersonalne, komunikacyjne. Luka między najbardziej oczekiwanymi a posiadanymi kompetencjami jest w większości przypadków bardzo znacząca i niekorzystna dla absolwentów. Największe rozbieżności dotyczą: umiejętności określania i uzasadniania priorytetów, umiejętności organizacji pracy i zarządzania czasem oraz efektywnej komunikacji. Dlatego też poza zdobywaniem doświadczenia i konkretnych umiejętności konieczne jest kształtowanie wśród osób młodych tzw. kompetencji miękkich.
Podejmowanie i wspieranie przez szkołę takich działań, umożliwią uczniom odkrywanie świata i ich miejsca we współczesnym świecie, w sposób niekonwencjonalny, wieloaspektowy i twórczy. Kształtowanie i umocnienie w uczniach wiedzy i umiejętności personalnych, wpłynie na ich atrakcyjność na rynku pracy oraz pozwoli szkole na jeszcze lepsze przygotowanie swoich absolwentów do wykazania się konkurencyjnością wśród potencjalnych pracodawców.
2.Bezpieczeństwo szkoły
Bezpieczne warunki rozwoju psychicznego i fizycznego oraz różnorodność zajęć pozalekcyjnych sprawiają, że uczeń jest zadowolony i ma satysfakcję z pobytu w szkole. Szkoła powinna zapewniać także pracownikom oraz innym osobom w niej przebywającym zdrowe, bezpieczne i higieniczne warunki. Organizacja zajęć musi odpowiadać wymogom bezpieczeństwa i higieny pracy oraz nauki.
W czasie pobytu w szkole uczniowie muszą mieć zapewnioną odpowiednią opiekę. Ważne jest opracowanie i wdrożenie systemowych działań w zakresie promocji zdrowia, organizowania pomocy w postaci terapii zaburzeń rozwojowych i zachowań dysfunkcyjnych dla uczniów niedostosowanych społecznie lub zagrożonych niedostosowaniem, agresywnych. Opracowanie i wdrożenie systemu działań zmierzających do wczesnego rozpoznawania procesu patologizacji społecznej młodzieży jest ważnym zadaniem dla dyrektora Zespołu Szkół.
Zadania | Realizacja | Odpowiedzialni |
1. Wdrażanie programu wychowawczego szkoły. |
1.Zapoznanie uczniów, rodziców i nauczycieli z programem wychowawczym szkoły. 2. Stworzenie sytuacji sprzyjających utrwaleniu zasad kulturalnego zachowania i współpracy w szkole. |
Dyrektor, wychowawcy klas |
2. Zapobieganie uzależnieniom. |
1.Współdziałanie z wyspecjalizowanymi ośrodkami i organizacjami 2. Aktywna i partnerska rozmowa z uczniami o skutkach nikotynizmu, narkomanii i AIDS: - pogadanki, - spotkania z lekarzami; - konkursy antyalkoholowe i antynikotynowe; |
Dyrektor, wychowawcy klas |
3. Wspomaganie rozwoju uczniów |
1. Organizowanie apeli szkolnych i akademii związanych z obchodami świat państwowych i ważniejszych wydarzeń w szkole. 2. Rozwijanie przedsiębiorczości oraz edukacji ekonomicznej poprzez: - prowadzenie preorientacji zawodowej oraz pomoc w wyborze kierunków studiów; - pogadanki oraz rozmowy indywidualne nt. właściwego gospodarowania funduszami klasowymi i własnymi; - inspirowanie uczniów do zbierania funduszy na potrzeby klasowe. 3. Zorganizowanie wolontariatu uczniowskiego. 4. Kształtowanie postaw proekologicznych |
wychowawcy klas, nauczyciele przedmiotów opiekun SU dyrektor |
IV – ORGANIZACJA I KIEROWANIE SZKOŁĄ
Placówka oświatowa jest obecnie w znacznym stopniu postrzegana i oceniana przez pryzmat gospodarki rynkowej. Rynek jest miejscem, nie tylko wymiany towarów, ale również świadczenia usług. Od tych usług będzie zależało, czy szkoła będzie miała odpowiednią pozycję na rynku, a przez to większa liczbę uczniów i życzliwość rodziców. Jednocześnie obowiązek sporządzania planu finansowego oraz konieczność efektywnego wykorzystywania środków i właściwych rozwiązań w gospodarowaniu nimi czyni z dyrektora szkoły – pedagoga także menedżera jednostki budżetowej. Efektywne kierowanie i administrowanie szkołą, sprawność organizacyjna oraz system komunikowania się muszą być zgodne z oczekiwaniami uczniów, rodziców, pracowników i właściwych instytucji zewnętrznych. Priorytetem w zarządzaniu szkołą winno być pozyskanie dotacji na dofinansowanie rozwoju szkoły w ramach projektu Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój 2014-2020. Program Operacyjny Wiedza, Edukacja, Rozwój powstał w odpowiedzi na potrzeby reform w obszarach zatrudnienia, włączenia społecznego, edukacji, szkolnictwa wyższego, zdrowia i dobrego rządzenia. Będzie też wspierał innowacje społeczne i współpracę ponadnarodową w wymienionych obszarach oraz wdrażanie w Polsce Inicjatywy na rzecz zatrudnienia osób młodych. POWER będzie finansowany z Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS). Kształt Programu i jego zakres wynikają z projektu Umowy Partnerstwa oraz z doświadczeń z realizacji programów operacyjnych w poprzednich perspektywach finansowych: 2004-2006 oraz 2007-2013. 3,7 mld euro zostanie w najbliższych latach przeznaczone na wsparcie reform w obszarach zatrudnienia, włączenia społecznego, adaptacyjności, edukacji, szkolnictwa wyższego, zdrowia i dobrego rządzenia. Program Wiedza Edukacja Rozwój będzie też wspierał innowacje społeczne i współpracę ponadnarodową, wdrażanie w Polsce Inicjatywy na rzecz zatrudnienia osób młodych oraz Gwarancji dla młodzieży.
1.Współpraca lokalna szkoły oraz jej promocja
W procesie zarządzania szkołą oraz kształtowania jej wizerunku i upowszechniania osiągnięć w środowisku istotną rolę pełni odpowiednia polityka informacyjna rozumiana jako sprawny i skuteczny system pozyskiwania i obiegu informacji. Z perspektywy zapewnienia wysokiej jakości nauczania w szkołach ważne jest budowanie rozwiązań wspomagających samorządy, szkoły i nauczycieli w ich działaniach związanych z edukacją. Szczególne ważna jest współpraca szkół z otoczeniem instytucjonalnym oraz dostępność wysokiej jakości informacji, dotyczących różnych aspektów funkcjonowania szkół. W przypadku szkół zawodowych, szczególnie istotny jest rozwój współpracy z pracodawcami. Badania szkolnictwa zawodowego wskazują, że doświadczenia takiej współpracy ma stosunkowo nieduża część szkół, natomiast ma ona znaczący, pozytywny skutek dla osiąganych przez szkołę efektów kształcenia. Ważną sprawą będzie promocja placówki, jej działań i osiągnięć poprzez media oraz strony internetowe, w tym także na bieżąco aktualizowaną, interesującą witrynę szkolną. Nie bez znaczenia będzie wydawanie materiałów poligraficznych miedzy innymi plakatów informacyjnych, folderu szkoły, kartek okolicznościowych, kalendarzy oraz organizowanie dni otwartych.
Warto podkreślić następujące szanse i narzędzia:
- wykorzystanie siły Internetu i mediów,
- informacja i promocja poprzez materiały poligraficzne,
- przejmowanie roli kulturowej szkoły w środowisku,
- uściślenie kontaktów z rodzicami poprzez konsultacje, imprezy integracyjne, wspólne przedsięwzięcia i udział w projektach regionalnych,
- wykorzystanie tablic informacyjnych, prezentacji multimedialnych,
- tworzenie systemu gromadzenia, badania i przetwarzania danych.
2.Współpraca z rodzicami
Współpraca rodziców z dyrekcją i nauczycielami powinna być partnerska i efektywna. Podejmowanie licznych wspólnych przedsięwzięć (edukacyjnych, społecznych, czy innych) ma mieć na celu integrację całej społeczności szkolnej, a więc uczniów, rodziców i nauczycieli. Nawiązanie partnerskich relacji pomiędzy nauczycielami i rodzicami to trudny, skomplikowany i długotrwały proces, wymagający od wszystkich zrozumienia i taktu, ale warto w niego inwestować dla osiągnięcia wytyczonych celów.
Czego rodzice oczekują od szkoły:
- indywidualnego i sprawiedliwego podejścia do ucznia,
- bieżących informacji o działaniach szkoły,
- rozwijania uzdolnień i zainteresowań ucznia,
- pomocy w przezwyciężaniu trudności, akceptacji,
- fachowości i rzetelności pracy nauczyciela, wykwalifikowanej kadry oraz życzliwej atmosfery,
- rozwijania samodzielności u dzieci,
- wyposażenia dziecka w operatywną wiedzę i umiejętności,
- zapewnienia bezpieczeństwa,
- różnorodnej oferty zajęć pozalekcyjnych,
- pozytywnych oddziaływań wychowawczych,
- bogatej bazy dydaktycznej; bieżącej informacji o postępach ucznia
Czego nauczyciele oczekują od rodziców:
- szczerej rozmowy o uczniu i jego problemach,
- pomocy w przygotowaniu uroczystości szkolnych i klasowych,
- sprecyzowania oczekiwań wobec nauczyciela i szkoły,
- efektywnej współpracy przy rozwiązywaniu problemów, aby przy uczniach nie wyrażali złych opinii na temat szkoły i nauczycieli,
- systematycznego kontaktu z nauczycielem i szkołą,
- szczerych, rzeczowych informacji o pracy szkoły, nauczyciela,
- wzajemnego szacunku; zaangażowania w życie klasy i szkoły,
- wywiązywania się z zobowiązań finansowych; pełnej informacji o uczniu, częstych kontaktów ze szkołą,
- wsparcia w procesie nauczania.
Zadania | Realizacja | Odpowiedzialni |
1.Wprowadzenie internetu w bieżącą działalność szkoły |
1. Udostępnienie uczniom oraz kadrze pedagogicznej stałego dostępu do internetu oraz doposażenie szkoły w sprzęt multimedialny 2. Zorganizowanie multimedialnej sali w celu prezentacji wyników nauczania, indywidualnych prezentacji uczniów oraz innych projektów szkolnych. |
Dyrektor |
2. Zainteresowanie rodziców życiem szkoły |
1. Informowanie rodziców o pracy szkoły 2. Systematyczne informowanie rodziców o postępach, trudnościach i uzdolnieniach uczniów poprzez: - zebrania klasowe rodziców, - rozmowy indywidualne z rodzicami w szkole, domu ucznia, rozmowy telefoniczne, listy informacyjne. 3. Zapoznanie rodziców z wymogami edukacyjnymi oraz sposobami sprawdzania osiągnięć uczniów. 4. Udostepnienie rodzicom dokumentacji przebiegu nauczania - sprawdzianów, prac klasowych i wyników egzaminów - na terenie szkoły. 5.Wprowadzenie tzw. dziennika elektronicznego. |
Dyrektor wychowawcy klas |
3. Aktywny udział rodziców w życiu szkoły |
1. Pomoc rodziców w organizowaniu wycieczek, biwaków, imprez klasowych i szkolnych (m.in. studniówki, dyskotek itp.). 2. Zapraszanie rodziców na uroczystości szkolne i klasowe. 3. Wyróżnienie najaktywniejszych rodziców podczas uroczystości zakończenia roku szkolnego. 4. Udział przedstawicieli Rady Rodziców w posiedzeniach Rady Pedagogicznej, opiniowaniu programów i planów szkoły. |
wychowawcy klas |
3.Nadzór pedagogiczny
Praca szkoły winna podlegać ciągłemu nadzorowi. Sprawny i skuteczny nadzór pedagogiczny sprawowany przez dyrektora szkoły sprzyja podwyższaniu jakości jej pracy a zasady jego organizacji muszą być czytelne i znane nauczycielom. Warto, aby szkoła prowadziła wewnętrzny pomiar jakości pracy szkoły we własnym zakresie, upewniając się, że robi się coś tak jak trzeba i wyłapując ewentualne niedociągnięcia, przy jednoczesnej eliminacji zbędnej dokumentacji tych działań. Na podstawie badań, można wyraźniej wskazać mocne strony szkoły oraz jej problemy a ich analiza pozwala na dokonywanie ewaluacji w programie rozwoju. Jednocześnie dyrektor powinien sporządzać rzetelne sprawozdanie stanowiące źródło informacji dla organu sprawującego nadzór pedagogiczny, organu prowadzącego szkołę oraz społeczności szkolnej. Istotne jest, aby wyniki wewnętrznego mierzenia jakości były zbieżne z wynikami zewnętrznego mierzenia jakości. Dyrektor powinien wspierać kadrę w podnoszeniu jakości jej pracy poprzez tworzenie szans równego rozwoju, organizowanie opieki nad początkującymi nauczycielami, nadzorowanie i ocenianie pracy każdego nauczyciela, docenianie sukcesów i eliminację niedociągnięć nauczycieli.
4.Rola dyrektora w zarządzaniu szkołą, jej funkcjonowaniu i motywacji kadry pedagogicznej
W skład ról kierowniczych dyrektora-menedżera szkoły wchodzą: kierowanie procesami pedagogicznymi, opiekowanie się uczniami i wychowankami, przewodzenie radzie pedagogicznej, pełnienie nadzoru pedagogicznego nad działalnością, nauczycieli i wychowawców, spełnianie funkcji gospodarza zakładu pracy, a więc dbanie o warunki materialno-techniczne miejsca nauki i pracy, wydawanie określonych decyzji administracyjnych dotyczących zwłaszcza obowiązku szkolnego, zatrudnianie i zwalnianie pracowników szkoły. Jest rzeczą pewną, że dyrektor szkoły musi stawiać nauczycielom wysokie, lecz realne wymagania i motywować kadrę pedagogiczną, aby szkoła funkcjonowała na najwyższym poziomie, a praca nauczycieli była bardziej twórcza i efektywna. Dyrektorzy szkół, którzy rozumieją motywującą rolę organizacji pracy szkoły, potrafią skutecznie wpływać na podnoszenie motywacji nauczycieli poprzez taki przydział zadań, które będą odpowiadały zainteresowaniom i uzdolnieniom nauczycieli. Tworzenie atmosfery aprobaty dla innowacji, inicjatywy, poprzez pobudzanie do przyjęcia postawy twórczej w zawodzie wytwarza się sytuacja stymulująca nauczyciela do podnoszenia jakości działania na polu nauczania i wychowania. W przypadku szkolnictwa ponadgimnazjalnego obserwowany jest spadek liczby uczniów w szkołach ogólnokształcących, przy niewielkim wzroście liczby uczniów w szkołach zawodowych. Dane te mogą wskazywać na stopniowe odwracanie się obserwowanego od lat 90. trendu dominacji edukacji ogólnokształcącej. Młodzież zaczyna dokonywać korekt swoich decyzji edukacyjnych i częściej wybiera szkoły zawodowe. Szkoły ponadgimnazjalne są ostatnim etapem kształcenia młodzieży przed przejściem do edukacji wyższej lub wejściem na rynek pracy. Zgodnie z badaniami pracodawców, kompetencje kształtowane w procesie edukacji formalnej nie są wystarczające do efektywnego wykonywania pracy bezpośrednio po zakończeniu szkoły (brakuje również systemu potwierdzania kwalifikacji zdobytych nieformalnie). Pracodawcy oczekują od absolwentów bardziej praktycznych umiejętności, najlepiej powiązanych bezpośrednio z danym sektorem/branżą. Długofalowej i pełniejszej modernizacji wymaga również system doradztwa edukacyjno-zawodowego prowadzonego w szkołach. Jakość nauczania w dużym stopniu zależy od jakości pracy nauczycieli.
Nauczyciele w ZSKU cechują się bardzo wysokim poziomem posiadanych kwalifikacji formalnych – większość z nich posiada wyższe wykształcenie. Analizując rozwój kwalifikacji nauczycieli należy zauważyć, że oferta kierowanych do nich szkoleń jest bardzo szeroka. Dla większości z nich nie funkcjonuje jednak system kontroli ich jakości czy efektywności. Dyrektor szkoły powinien być świadomy wszelkich mechanizmów wpływających na poziom i jakość pracy w swoim gronie pedagogicznym. Powinien stwarzać takie warunki pracy, aby wszyscy nauczyciele, niezależnie od wieku i stażu pracy, czuli się potrzebni i doceniani. Oprócz wiedzy i umiejętności warunkiem skutecznego działania jest także właściwa motywacja działania. Ważne jest, aby zarówno dyrektor szkoły jak i jego podwładni dostrzegali ewentualne korzyści swojego zaangażowania i wysiłku. Dyrektor musi posiąść umiejętność właściwego wykorzystywania motywacji, aby zarządzanie szkołą stało się pasmem skutecznych działań.
Dyrektor ZSKU
Bogdan Rączy